1619 Sayılı Kanun ile katılmamız uygun bulunan "Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karnesi Hakkındaki Gümrük Sözleşmesi" 23.08.1974 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Sözleşme 15.03.2005 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul Sözleşmesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

TOBB, o tarihteki adıyla Gümrük ve Tekel Bakanlığının 21.02.1975 sayılı yazısı ile ülkemizdeki ATA uygulamaları hususunda "Kefil Kuruluş" sıfatıyla görevlendirilmiş ve bu çerçevede 28.05.1975 tarihinden itibaren karne düzenlenmeye başlanılmıştır.

TOBB, Kefil Kuruluş sıfatıyla, formatı ICC-WCF tarafından tespit edilen, kendi vereceği ATA karnelerini basma, belirlediği Odalar vasıtasıyla dağıtım ve takip işlemlerin yapma ve Sistemin işlemesini sağlama görevini üslenmiştir.

TARİHÇE

Birleşmiş Milletler Gümrük İşbirliği Konseyi tarafından geçici kabulde karşılaşılan güçlükleri gidermek ve yeknesak bir uygulama sağlamak amacıyla hazırlanan "Eşyaların Geçici Kabulü İçin ATA Karnesi Hakkındaki Gümrük Sözleşmesi" 06.09.1961 tarihinde kabul edilmiş ve 30.07.1963 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Daha sonra, bu Sözleşmenin kapsamını genişletmek amacıyla yeni bir sözleşmeye ihtiyaç duyulması üzerine, Geçici İthalat Sözleşmesi (kısaca İstanbul Sözleşmesi)'nin oluşturulmuş ve zaman içinde geliştirilmiştir.

Türkiye İstanbul Sözleşmesini 28.06.1990 yılında imzalamış ve bu Sözleşme 2004/7905 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanarak, 21.10.2004 tarihli ve 25620 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış ve 15.03.2005 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. 15.03.2005 tarihinden itibaren Birliğimizce İstanbul Sözleşmesi hükümleri kapsamında ATA karneleri düzenlenmektedir. Bununla birlikte, ATA sisteminde bulunan bazı ülkelerde halen ATA Sözleşmesi kapsamında işlem yapılmakta ve akit taraf gümrüklerince hem ATA Sözleşmesi hem de İstanbul Sözleşmesi kapsamında düzenlenen ATA karneleri kabul edilmektedir.

ATA kısaltması, "geçici kabul" anlamına gelen Fransızca "Admission Temporaire" ve İngilizce "Temporary Admission" kelimelerinin kısaltmasından (ilk harflerinin birleşmesinden) meydana gelmiştir.

ATA KARNESİ NEDİR?

ATA karneleri uluslararası Geçici İthalat Sözleşmesi (kısaca İstanbul Sözleşmesi) ve Ekleri kapsamında, taraf ülkeler arasında, başka herhangi bir belgeye gerek duyulmaksızın, eşyanın geçici olarak ithalat ve ihracatını sağlayan gümrük belgeleridir.

ATA Sistemi ICC (Milletlerarası Ticaret Odası) bünyesinde bulunan Dünya Odalar Federasyonu (WCF) ve Dünya ATA Karnesi Konseyi (WATAC)'nin koordinasyonu altında, kendi ülkelerinde resmi olarak görevlendirildiği beyan edilen kefil kuruluşlar aracılığı ile yürütülmektedir. 

NE AMAÇLA KULLANILIR?

Uluslararası ATA Sistemi, gümrük makamları, kişiler, kuruluş ve teşekküller gibi geçici ithalat işlemlerini gerçekleştiren taraflara yarar sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Uluslararası teminat altında bulunan bir ATA karnesi ile gelen tüm eşya için ithalat işlemi sırasında, ne gümrüklerce ne de ithalatçı tarafından başka bir işlem yapılmasına gerek yoktur.

Basit ve karne hamili tarafından kolaylıkla tanzim edilebilen ATA karneleri gümrüklerce de kolaylıkla kontrol edilebilir. Tüm bu faktörler, ATA karnesi ile gelen eşyanın gerek ithalatında, gerekse yeniden ihracında gümrüklerden geçiş süresinin kısaltılmasına yardım eder. Bunların yanı sıra, sistem ATA karnesi hamillerine, ATA karnesinin geçerlilik süresi içinde olmak kaydıyla ( bu süre karnenin düzenlendiği tarihten itibaren bir yıldır), bir ATA karnesi ile birden fazla akit taraf ülkesine birden fazla geçici ithalat yapma olanağı sunar.

İstanbul Sözleşmesi Ek.A' da yer alan hükümler çerçevesinde düzenlenen ATA karneleri diğer eklerde yer alan amaçlarla kullanılır. Bu ekler;

1) Ek B1- Sergi, Fuar, Toplantı ve Benzeri Etkinliklerde Teşhir Edilecek veya Kullanılacak Eşyaya İlişkin Ek

2) Ek B2 - Mesleki Malzemeye İlişkin Ek

3) Ek B3 - Konteynerler, Paletler, Ambalajlar, Numuneler ve Ticari Bir İşlemle İlgili Olarak İthal Edilen Diğer Eşyaya İlişkin Ek

4) Ek B4 - İmalat Amacıyla İthal Edilen Eşyaya İlişkin Ek

5) Ek B5 - Eğitsel, Bilimsel veya Kültürel Amaçlarla İthal Edilen Eşya İle İlgili Ek

6) Ek B6 - Yolcu Zati Eşyası ve Sportif Amaçlarla İthal Edilen Eşyaya İlişkin

Ek 7) Ek B7 - Turistik Tanıtım Malzemelerine İlişkin

Ek 8) Ek B8 - Sınır Ticareti Kapsamında İthal Edilen Eşyaya İlişkin

Ek 9) Ek B9 - İnsani Amaçlarla İthal Edilen Eşyaya İlişkin

Ek 10) Ek D - Hayvanlara İlişkin Ek Söz konusu Ekler kapsamında getirilebilecek eşya listesi ve bu eşyanın taşıması gereken şartlar ayrıca açıklanmıştır.  

NASIL ALINIR?

Başvuru: ATA karnesi başvuruları https://atak.tobb.org.tr/Portal/Anasayfa adresi üzerinden elektronik ortamda yapılmaktadır.

Teminat: ATA karnelerine karşılık teminat olarak;

» Nakit (Türk Lirası veya Döviz.)

» Banka Teminat Mektubu(Türk Lirası veya Döviz olabilir. Teminat mektubunun konusuna "ATA Karnesi Kapsamı Eşya" ibaresinin konulması zorunludur.)

» Devlet Tahvili (Kar Payı Pulu ile birlikte)

» Hazine Bonosu (Kar Payı Pulu ile birlikte)

kabul edilir.

Teminat, Karne kapsamı eşyanın  toplam değerinin yarısı kadar alınır.

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) 71.13, 71.08 ve 71.06 olan eşya için, döviz cinsinden teminat verildiği takdirde, EK-IV'te belirtilen ülkelere göre teminat oranları uygulanır. Karne hamilinin teminat oranları birbirinden farklı olmak üzere birden fazla ülkeye gitmesi halinde, en yüksek teminat oranlı ülkeye göre teminat alınır.

Başvuru ve detaylı bilgi için lütfen Odamız Dış Ticaret Fuarlar AB ve Uluslarası İlişkiler Birimi ile irtibata geçiniz Telefon: 0352 245 10 50 Dahili 1432.

YETKİLİ ODALAR

Ülkemizde ATA karnelerinin dağıtım işlemleri, TOBB Yönetim Kurulu tarafından yetkilendirilen ve aşağıda belirtilen Odalar tarafından, yine TOBB Yönetim Kurulu tarafından kabul edilen "ATA Sözleşmesi Uygulama Talimatı"nda belirlenen kurallar çerçevesinde yürütülmektedir.

- Ankara Ticaret Odası
- Adana Ticaret Odası
- Eskişehir Ticaret Odası
- Gaziantep Ticaret Odası
- Gebze Ticaret Odası
- İstanbul Ticaret Odası
- İzmir Ticaret Odası
- Kocaeli Sanayi Odası
- Konya Ticaret Odası
- Kuşadası Ticaret Odası

- Antakya Ticaret ve Sanayi Odası
- Antalya Ticaret ve Sanayi Odası
- Bursa Ticaret ve Sanayi Odası
- Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
- Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası
- Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası
- Uşak Ticaret ve Sanayi Odası
- Van Ticaret ve Sanayi Odası

- Ankara Sanayi Odası
- Kayseri Sanayi Odası
- Konya Sanayi Odası

ATA SÖZLEŞMESİNE ÜYE ÜLKELER LİSTESİ


MEVZUAT İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ..


SIKÇA SORULAN SORULAR

1- Dünyanın her ülkesinde ATA karnesi kullanılabilir mi?
- ATA karneleri sadece uluslararası “ATA Sözleşmesi” ve “İstanbul Sözleşmesine” taraf ülkeleri arasında kullanılabilir. Bu ülkeler >

2- ATA sisteminde olmayan ülkelere geçici olarak eşya götürmek için hangi yol izlenmelidir?
- ATA sisteminde olamayan ülkelere ulusal mevzuat çerçevesinde düzenlenen geçici ihracat beyannamesi ile eşya götürmek mümkündür. Bu durumda geçici ithalatın yapıldığı ülke gümrüklerince geçici ithalat gümrük beyannamesi düzenlenmeli ve ithalat sırasında eşyanın gümrük vergi ve resimlerine karşılık olarak bir teminat verilmelidir.

3-ATA karnesinin kaybedilmesi halinde ne yapılmalıdır?
- ATA karneleri gümrüklerce herhangi bir işlem yapılmadan kaybedilirse, karneyi düzenleyen Odaya başvuruda bulunularak, karnenin kaybedildiği beyan edilir. Bu durumda Birliğimizce karnenin kullanılmadığına dair gerekli araştırma yapılarak teminatı iade edilir.

- ATA karnesinin yurtdışında kaybedilmesi halinde; eşyanın geçici ithalatının yapıldığı gümrük idaresine başvurularak, bir tutanakla veya yabancı gümrüklerce hazırlanan özel bir belge ile eşyanın yurtdışı edilmesi sağlanabilir. Yurda dönüldüğünde, karneyi düzenleyen Odaya başvurularak sertifika talep edilmelidir. Oda tarafından iki nüsha halinde düzenlenen sertifika ile eşyanın yurda dönüş işlemi yaptırılır ve sertifikanın bir nüshası Odaya iade edilir. Sertifikanın usulüne uygun olarak mühürlenmiş olması halinde karneye karşılık alınan teminat iade edilir.

4-ATA karnesi kapsamı eşyanın kaybolması, çalınması veya zayi olması halinde ne yapılmalıdır?
- ATA karnesi kapsamı eşyanın kaybolması, çalınması veya zayi olması halinde derhal eşyanın bulunduğu yerdeki gümrük makamlarına başvurularak bildirimde bulunulmalıdır. Eşyanın çalınması halinde adli makamlara başvurularak tutanak tutturulmalıdır. Ancak eşyanın doğal afet sonucu zayi olması dışında kalan durumlar gümrük vergi ve resimleri sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

5-Süresi biten bir ATA karnesinin süresini uzatmak mümkün müdür?
- ATA karnelerinin geçerlilik süresi düzenlendiği tarihten itibaren bir yıldır. Bu sürenin uzatılması mümkün değildir. Bununla birlikte süresi biten bir ATA karnesinin yerine kullanılmak üzere yeni bir ATA karnesi düzenlenerek, eşyanın yurtdışında kalma süresini fiili olarak uzatmak mümkündür. Süresi biten bir karnenin yerine en çok iki kez karne düzenlenebilir. Bununla birlikte bu usül ülkeler için bir zorunluluk olmadığından ancak kabul eden ülkelerin gümrüklerince uygulanmaktadır. Konu hakkında doğrudan TOBB’ne başvuruda bulunulmalıdır.

6- Bir ATA karnesi kaç kez kullanılabilir?
- Bir ATA karnesi aynı eşya için olmak kaydı ile geçerlilik süresi içinde dört farklı geçici ithalat işleminde kullanılabilir.

7- Bir ATA karnesinin eşya listesine sonradan ekleme yapılabilir mi?
- Bir ATA karnesinin genel listesi (eşya listesi) karneyi düzenleyen Oda tarafından onaylandığı andan itibaren tescil edilmiş olur. Bu işlemden sonra listeye herhangi bir ekleme yapılması mümkün değildir.

8-Bir ATA karnesi ile her türlü eşya taşınabilir mi?
- Bir ATA karnesi ile tüketime konu olacak eşya, tütün ve tütünden mamul eşya, alkol ve türevleri, çok küçük numuneler dışında kalan gıda maddeleri taşınamaz. Ayrıca, ATA karnesi ile geçici olarak ithal edilen eşya başka bir eşyanın üretiminde kullanılamaz, kiralanamaz, herhangi bir gelir elde edilemez.

9-ATA karnesi ile geçici ithalatı yapılan eşya satıldığında neler yapılmalıdır?
- Bir ATA karnesi eşyanın ayniyetine uygun olarak geri dönmesi esastır. Bu husus eşyanın her halde satılamayacağı anlamını taşımaz. Karne kapsamı eşyanın satışının yapılması halinde, artık geçici ithalat değil, ithalat rejimi şartları söz konusudur. Bu nedenle, öncelikli olarak gümrük denetimi altında olmak kaydı ile eşyanın satıldığı ülkedeki ithalat mevzuatı gerekleri yerine getirilmek zorundadır.

10-Eşyanın satılması halinde teminatın durumu ne olur?
- ATA karnesi beraberinde yurtdışına geçici olarak ihraç edilen eşyanın gittiği ülkede satılması halinde, bu eşyanın gümrük vergi ve resimlerinin o ülke gümrüklerine ödendiğine ilişkin belgelerin ATA karnesi ile birlikte, karneyi düzenleyen Odaya ibraz edilmesi gerekmektedir. Eşyaya isabet eden gümrük vergi ve resimlerinin ödendiği tespit edildiği takdirde, karneye karşılık alınan teminat iade edilir.

11- ATA karnesinin sayfalarının yeterli olmaması halinde ne yapılmalıdır?
- Birliğimizce düzenlenen ATA karneleri her kullanım için bir takım olmak üzere azami sayfa içermektedir. Bunun birlikte karnenin geçerlilik süresi bitmediği halde sayfalarının yeterli olmaması durumunda, karnenin yerine geçerlilik süresi aynı olan ek bir karne düzenlenmektedir. Bu durumda iki karnenin birlikte kullanılması gerekmektedir. Konu hakkında doğrudan TOBB’ne başvuruda bulunulmalıdır.

12-Gümrük işlemleri arasında eşya adetinin birbirini tutmaması halinde ne yapılmalıdır?
- Giriş-çıkış işlemleri arasında farklı eşya adeti yazılması halinde, Birliğimizce söz konusu işlemlerin yapıldığı gümrük idareleri ile irtibata geçilerek, konu hakkında açıklama istenmekte ve alınacak cevap çerçevesinde karne teminatı iade edilmektedir.

13-ATA karnesi kullanabilmek için bir Odaya üye olmak zorunluluğu var mıdır?
-Hayır, ATA karnesi kullanmak için herhangi bir Odaya üye olmak zorunluluğu yoktur. Kamu kurumları da dahil olmak üzere, arzu eden tüm tüzel ve gerçek kişiler ATA karnesi kullanabilir.